Diễn ra từ ngày 7/1/1942 – 9/4/1942, trận Bataan là cuộc chiến ác liệt nhất trong Chiến dịch Philippines giữa bộ binh Mỹ và Nhật Bản ở quần đảo Philippines thời Thế chiến II. Trong trận này, Mỹ đã hứng chịu thất bại thảm khốc không kém gì trận Trân Châu Cảng.
Cuộc chiến bắt đầu trong bối cảnh, cuộc xâm lăng của Quân đoàn Nhật Bản thứ 14 do Tướng Masaharu Homma chỉ huy đã buộc quân đội của Tướng Douglas MacArthur phải rút từ Manila, thủ đô của Philippines, về Bataan trên đảo Luzon.
Sau nhiều tháng giao tranh bị vây ở Bataan, đến tháng 3/1942, lực lượng đóng ở Bataan của Mỹ và các đồng minh Philippines đã rơi vào tỉnh cảnh khốn đốn, phải đối diện với nguy cơ chết đói và bị mắc nhiều bệnh tật như suy dinh dưỡng, sốt rét, tê phù, kiết lị, và giun móc.
Được trợ giúp bởi quân tiếp viện với sự tăng cường hoạt động của pháo binh và máy bay, tướng Homma Philippines đã phát động cuộc tấn công lớn vào Bataan ngày 3/4/1942.
Vốn đã suy yếu từ trước, lực lượng Mỹ mất dần khả năng chống cự, và đến ngày 9/4/1942, Thiếu tướng Edward P. King Jr. đã đầu hàng quân Nhật, bất chấp mệnh lệnh tiếp tục chiến đấu của Tướng Douglas MacArthur.
Có đến 78.000 quân nhân, gồm 66.000 người Philippines và 12.000 người Mỹ, đã bị quân Nhật Bản bắt làm tù binh. Đây là lực lượng lớn nhất của Mỹ từng phải đầu hàng trong một trận đánh được ghi nhận trong lịch sử đất nước này.
Các tù binh đã bị buộc phải đi 55 dặm từ Mariveles, phía Nam bán đảo Bataan, đến San Fernando, trong sự kiện mà sau này được gọi là “Hành trình chết chóc Bataan” (Bataan Death March).
Có ít nhất 600 người Mỹ và 5.000 người Philippines đã thiệt mạng vì sự tàn bạo cực độ của binh sĩ Nhật, những người đã bỏ đói và đánh đập họ suốt hành trình.
Bất cứ ai trở nên quá yếu không thể đi nổi sẽ bị đâm gục tại chỗ. Những người sống sót sau đó sẽ lên tàu hỏa từ San Fernando đến các trại tù binh chiến tranh, nơi hàng nghìn người nữa tiếp tục bỏ mạng.
Sau chiến tranh, Tòa án Quân sự Quốc tế do MacArthur thành lập đã tuyên bố Trung tướng Homma Masaharu, chỉ huy lực lượng Nhật Bản xâm lược Philippines, phạm tội ác chiến tranh. Homma bị xử tử bằng súng vào ngày 3/4/1946, đúng ngày ông phát động cuộc tổng tấn công Bataan 4 năm trước.
Mời quý độc giả xem video: Khám phá công viên trung tâm New York, Mỹ. Nguồn: VTV24.
T.B (tổng hợp)
