Hoa tam giác mạch nhuộm hồng những sườn đồi. Ảnh: LT/ https://dulich.petrotimes.vn/
Không biết từ bao giờ, trên vùng đất Cao nguyên đá Đồng Văn, trong những đêm đông lạnh giá, bên bếp lửa, người già vẫn thường kể cho con trẻ nghe về câu chuyện của một loài hoa thường nở vào cuối thu trên những nương đá tai mèo.
Ngày xửa ngày xưa, trên trời có hai nàng tiên - tiên Gạo và tiên Ngô. Hàng năm, đông qua xuân tới nàng tiên Gạo và nàng tiên Ngô lại xuống hạ giới gieo hạt. Khi hạt ngô, hạt thóc gieo xong mày trấu, mày ngô còn lại hai làng không biết làm gì bèn đổ vào những khe núi.
Cây ngô, cây lúa lớn lên cho hạt. Người người lấy hạt về ăn. Khi hạt lúa, hạt ngô đã hết mà vụ sau vẫn chưa tới, cái đói về u ám bản làng, chiều đã buông dài nơi rừng cây mà vẫn chưa thấy ai nhóm bếp. Một hôm, mọi người họp nhau lại để chia nhau đi khắp núi rừng tìm cái ăn. Khi tìm đến khe núi, mọi người đều ngỡ ngàng, một rừng hoa li ti trải dài suốt từ núi bên này sang núi bên kia, nhìn kỹ thì thấy những đốm hạt hình tam giác ẩn nấp khá kín dưới hoa. Khi hoa tàn, những chiếc hạt trở thành một mầu đen nhánh, mọi người đem về ăn thử thấy ngon không kém gì ngô và gạo. Cái bụng không còn đói nữa.
Hạt của cây thuộc họ nhà lúa, nảy mầm từ mày lúa, mày ngô nên gọi là mạch, và lại có hình tam giác, vì vậy những bông hoa li ti hồng trắng của loại hạt này được đặt tên là hoa “tam giác mạch”. Ngày nay, người dân địa phương tổ chức lễ hội hoa tam giác mạch hằng năm.
Đến hẹn lại lên, cứ vào dịp tháng 10-11 hằng năm, khi gió thu nhè nhẹ thổi, khi cái nắng hè đã bớt rực rỡ, loài hoa mộc mạc, giản dị này lại đua nhau nở rộ nhuộm sắc hồng khắp các vạt đồi. Màu trắng xen phớt hồng của loài hoa này không hề nhạt nhòa mà lại tạo nên nét đặc trưng riêng, tôn lên sức sống mãnh liệt của vùng cao nguyên đá. Mảnh đất Hà Giang giờ có thêm một mùa, đó là "mùa tam giác mạch".
Hoa tam giác mạch trở thành "đặc sản" của du lịch Hà Giang. Ảnh: LT/ https://dulich.petrotimes.vn/
Năm nay, Lễ hội hoa tam giác mạch lần thứ IX dự kiến diễn ra trong tháng 10 với chủ đề “Cao nguyên đá nở hoa” tại Quảng trường Thanh niên huyện Đồng Văn.
Trong khuôn khổ lễ hội sẽ có nhiều hoạt động, sự kiện đặc sắc, hấp hẫn như: Hội thi trà Shan tuyết Hà Giang và Lễ khai mạc Không gian trưng bày sản phẩm OCOP, sản phẩm tiêu biểu vùng Đông Bắc, Trao giải Hội thi sản phẩm trà Shan tuyết Hà Giang (27/10); Giải Marathon quốc tế “Chạy trên cung đường Hạnh Phúc” tỉnh Hà Giang lần thứ V (8/10); Giải đua ô tô, mô tô mạo hiểm “Tinh thần đá” tỉnh Hà Giang lần thứ IV (20 - 22/10)…
Ngoài các hoạt động trong khuôn khổ lễ hội, du khách còn được trải nghiệm nhiều hoạt động hấp dẫn như: Đi thuyền trên lòng hồ Thủy điện Nho Quế 1, dệt vải lanh, chế tác khèn Mông, thi đấu các môn thể thao dân tộc, thưởng thức ẩm thực truyền thống các dân tộc Hà Giang…
Lan Tường
