Các cháu xếp hàng lấy bữa trưa ở Công viên Intia (Helsinki).
Thời gian của dịch vụ này khác nhau ở các địa phương tùy theo thời gian kết thúc của năm học cũ và bắt đầu của năm học mới. Ở Heksinki bữa ăn này được cung cấp kể từ ngày 7/6 đến ngày 10/8 (tức 1 tuần sau khi năm học cũ kết thúc và trước khi năm học mới bắt đầu). Những năm trước số điểm cung cấp bữa ăn trưa miễn phí này là 50 - 62, nhưng năm nay do đại dịch covid-19, nhiều phụ huynh làm việc ở nhà và số lượng trẻ em ở độ tuổi cũng giảm đi, nên trên địa bàn thành phố Helsinki chỉ còn lại 34 điểm có cung cấp bữa ăn miễn phí.
Các cháu đến ăn tại những điểm vui chơi này không cần đăng ký trước. Những năm trước, trẻ còn cần mang theo bát hoặc đĩa để đựng thức ăn. Nhưng năm nay vì dịch corona virus nên thành phố sẽ dung cấp đĩa đựng thức ăn sẽ dùng một lần có sẵn ở sân chơi để đảm bảo vệ sinh. Trẻ em chỉ cần mang theo thìa, dĩa và một chai nước uống riêng của mình.
Vào một ngày tháng 7 nóng bức với người Phần Lan (dù nhiệt độ chỉ mới 32 độ C) tôi đến một công viên vui chơi gần nhà có cung cấp bữa ăn trưa cho trẻ. Khi tôi đến nơi, còn 15 phút đến giờ phát đồ ăn (12:00), hai nhân viên phục vụ bữa ăn của công viên đã có mặt trước các khay thức ăn trên một chiếc bàn nhỏ đặt ngoài trời. Một cô bắt đầu cất tiếng kêu gọi sự chú ý của trẻ em và phụ huynh ở xung quanh. Tiếp đó cô khác bắt đầu làm một số động tác như diễn viên trên sân khấu, rồi đưa ra vài câu đố hỏi các cháu vừa thu hút sự chú ý của “khán giả” vừa làm cho không khí công viên vui nhộn hẳn lên.
Trẻ nhỏ ăn trưa cùng người mẹ.
Đúng 12 giờ một trong hai nhân viên hướng dẫn các cháu mang theo thìa, dĩa của mình đến chỗ có bình nước diệt khuẩn, rửa tay và xếp hàng theo khoảng cách đã được đánh dấu trước bàn để đồ ăn để chờ đến lượt mình lấy đồ ăn. Sau khi nhận đồ ăn xong, các cháu mang đến chỗ mình chọn và ngồi ăn theo từng nhóm với bạn hay người thân đi cùng. Có cháu còn bé, chưa tự mình đến chỗ lấy đồ ăn được, người đi cùng sẽ thay cháu xếp hàng để nhận.
Nhìn các cháu nhỏ cầm thìa dĩa chờ nhận đồ ăn, tôi nhớ lại mùa hè 20 năm trước hai con tôi cũng từng có lần đến ăn bữa trưa miễn phí ở một công viên gần nhà ở Espoo. Nhưng vì mới đến Phần Lan, các cháu chưa quen với món ăn ở đây nên sau đó các cháu không còn mặn mà hưởng ứng nữa. Espoo là hàng xóm của Helsinki, nơi từng cung cấp bữa trưa miễn phí cho trẻ em ở các điểm vui chơi chỉ sau Helsinki, song kể từ năm 2009, thành phố này đã quyết định không duy trì dịch vụ này nữa để tiết kiệm chi phí.
Trẻ em đang ăn bữa trưa miễn phí ở công viên Lautasaari (Helsinki). Ảnh: Báo Lautasaari
Bữa ăn trưa gồm những món gì?
Đó là những món ăn truyền thống của người Phần Lan: cháo đại mạch, súp hoa quả các loại, súp cá hồi, súp thịt, súp đậu, súp khoai tây và khoai lang, xúc xích và một số món ăn khác của Phần Lan.
Món ăn cho mỗi ngày được giới thiệu từ trước trên trang mạng của trung tâm phục vụ đồ ăn cho trẻ em của thành phố và của các điểm vui chơi cũng như tại địa điểm. Ai cũng có thể xem trước để đến ăn hoặc không khi có món ăn không hợp khẩu vị của trẻ.
Theo thông tin của trung tâm phục vụ bữa ăn của thành phố Helsinki, mùa hè 2021 này mỗi ngày thành phố cung cấp 1.400kg thức ăn cho 32 điểm phát bữa trưa miễn phí trong toàn thành phố.
Lịch sử bữa ăn ăn miễn phí cho trẻ em
Năm 2021 này đánh dấu 79 năm của bữa ăn trưa miễn phí mùa hè cho trẻ em ở các công viên của Helsinki. Theo trang web của Thành phố, dịch vụ này bắt đầu ở Helsinki vào năm 1942 khi Chiến tranh thế giới thứ hai mới nổ ra. Vào thời điểm đó, nhiều người dân của thủ đô Phần Lan đang phải chịu cảnh thiếu lương thực. Do đó, chính quyền thành phố đã nghĩ ra và triển khai việc làm này để đảm bảo ít nhất một bữa ăn mỗi ngày cho trẻ em của những gia đình nghèo khó, thiếu lương thực.
Ngày nay, mặc dù đời sống đã khá giả, người nghèo không còn thiếu thốn về thực phẩm, song dịch vụ này vẫn duy trì và phát triển ở Helsinki, đồng thời từ đây đã lan sang một số địa phương khác, như Vantaa, Kerava và Porvo.
Từ mùa hè năm ngoái, Vantaa thí điểm tổ chức bữa ăn trưa miễn phí cho trẻ em và thiếu niên tại hai công viên của thành phố bằng cách phát cho trẻ các túi đồ ăn. Mùa hè 2021, dịch vụ này được mở rộng đến năm địa điểm khác nhau. Các túi sẽ được giao vào các ngày trong tuần từ ngày 8 tháng 6 đến ngày 10 tháng 7, từ 11 giờ đến 12 giờ trưa. Ngoài túi đồ ăn trưa miễn phí, năm nay thành phố Vantaa còn phát túi du lịch dã ngoại miễn phí cho thanh thiếu nhi dưới 18 tuổi.
Phụ huynh cùng xếp hàng lấy đồ ăn cho trẻ nhỏ tại công viên Intia (Helsinki). Ảnh VXQ
Trong thông cáo báo chí của thành phố về dịch vụ này, thị trưởng Vantaa cho biết việc phân phát các túi đồ ăn trưa miễn phí không chỉ hỗ trợ cho cuộc sống hàng ngày trong thời gian nghỉ hè của các gia đình mà còn góp phần mang lại sự sống động cho các công viên đồng thời tạo cơ hội cho trẻ em và thiếu niên gặp gỡ nhau ngay cả trong những ngày hè, khi trẻ em không đến trường.
Các túi đồ ăn gồm những thứ khác nhau như trái cây, bánh mỳ, đồ ăn nhẹ và sinh tố. Ngoài ra, túi cũng có thể chứa một bữa ăn đã được chế biến sẵn. Đồ ăn này không được hâm nóng ở công viên, nhưng có thể mang về nhà.
Riikka Åstrand - Giám đốc Dịch vụ Thanh tiếu niên ở Vantaa, nói rằng có nhiều lý do để các thành phố cung cấp bữa trưa miễn phí cho trẻ em dưới 16 tuổi.
“Trước hết, đó là một dịch vụ tốt cho các bậc cha mẹ không dễ dàng nấu ăn trong tuần khi họ đi làm và con cái có kỳ nghỉ dài. Thứ hai, các nhân viên thanh niên của chúng tôi đã nhận thấy trong các hoạt động hè của chúng tôi trong những năm trước rằng có những cháu dường như đói vào mùa hè và chúng tôi muốn hỗ trợ chúng theo cách này” - cô giải thích.
Åstrand còn nhấn mạnh thêm: “Chúng tôi quan niệm rằng người dân Phần Lan phải trả rất nhiều loại thuế và họ sẽ nhận được nhiều dịch vụ cho những khoản thuế đó”.
Một hàng xóm khác của Helsinki là Kerava từ mùa hè năm 2020 cũng cung cấp bữa trưa miễn phí cho tất cả trẻ em dưới 16 tuổi từ 1/6 đến 31/7 tại bốn sân trường học lớn của địa phương trong thời gian từ 12 giờ đến 12 giờ 30 từ thứ 2 đến thứ 6.
Lê Lam (từ Helsinki)
