Yêu thường khiến bạn có cảm giác hưng phấn tự nhiên. Tình yêu thực sự là phản ứng hóa học. Chính những thay đổi phức tạp trong não bộ đã giải thích lý do chúng ta cảm thấy sự kết hợp mãnh liệt giữa khao khát, ham muốn và phấn chấn. Mặc dù nó có thể giống như một trải nghiệm bí ẩn hoặc thậm chí huyền bí nhưng các nhà khoa học đã có những khám phá quan trọng về những gì xảy ra ở cấp độ thần kinh khi bạn phải lòng một người khác.
1. Não có gì đặc biệt khi bạn yêu?
Nhờ những tiến bộ trong công nghệ hình ảnh, các nhà khoa học đã có được bức tranh rõ ràng hơn nhiều về những gì xảy ra trong não khi con người trải qua tình yêu.
Năm 2005, Fisher dẫn đầu một nhóm nghiên cứu đã công bố một kết quả mang tính đột phá bao gồm những hình ảnh MRI (fMRI) chức năng đầu tiên về não bộ của những người đang trong cơn say đắm của tình yêu lãng mạn. Nhóm nghiên cứu đã phân tích 2.500 bản quét não của các sinh viên đại học khi xem ảnh của một người đặc biệt đối với họ và so sánh bản quét với ảnh chụp khi sinh viên xem ảnh của người quen thông thường.
Những bức ảnh về những người họ yêu thương lãng mạn khiến não của những người tham gia hoạt động tích cực ở những vùng giàu dopamine, được gọi là chất dẫn truyền thần kinh mang lại cảm giác dễ chịu.
Hai trong số các vùng não cho thấy hoạt động trong quá trình quét fMRI là nhân đuôi, vùng liên quan đến việc phát hiện và mong đợi phần thưởng cũng như sự tích hợp các trải nghiệm cảm giác vào hành vi xã hội và vùng não bụng (ventral tegmental area - VTA), liên quan đến niềm vui, sự chú ý tập trung, động lực để theo đuổi và đạt được phần thưởng.
Olds, phó giáo sư tâm thần học của HMS tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts ở Boston cho biết: "Các vùng nguyên thủy của não có liên quan đến tình yêu lãng mạn, những vùng này sẽ sáng lên khi quét não lúc nói về một người thân yêu. Những khu vực này có thể sáng rất lâu đối với một số cặp đôi."
2. Các vùng não liên quan đến ham muốn và đam mê khi yêu
Cảm giác ham muốn bắt nguồn từ vùng dưới đồi của não. Cấu trúc nhỏ, có kích thước bằng quả hạnh nhân này, nằm ngay phía trên thân não, được kết nối với các nhu cầu và mong muốn cơ bản như khát hay đói. Nó cũng kiểm soát các quá trình nội bộ tự động như nhiệt độ cơ thể, huyết áp và chu kỳ giấc ngủ. Và đó là một phần của bộ não giúp điều chỉnh ham muốn tình dục, nó kích thích giải phóng hormone làm tăng ham muốn tình dục.
Khi bạn yêu, cảm xúc sẽ kích thích giải phóng các chất hóa học như oxytocin, dopamine...
3. Các vùng não liên quan đến sự hấp dẫn và lãng mạn
Khi nói đến sự hấp dẫn và lãng mạn, hai vùng cụ thể của não đóng vai trò quan trọng: vùng não bụng và vùng nhân não. Cả hai vùng não đều đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống khen thưởng của não. Hệ thống này cung cấp cho cơ thể lượng dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh tạo ra cảm giác hưng phấn và khoái cảm.
Đó là lý do tại sao giai đoạn đầu của tình yêu có thể mang lại cảm giác hồi hộp và đôi khi thậm chí gây "nghiện". Việc bạn cảm thấy không thể ngừng nghĩ về người khác và luôn muốn ở bên họ là điều bình thường.
4. Các vùng não liên quan đến sự gắn bó
Nhưng tình yêu không chỉ có sự hấp dẫn và lãng mạn - nó còn liên quan đến sự gắn bó, tình cảm và sự cam kết, điều thú vị là cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi vùng dưới đồi.
Đó là bởi vì vùng não này tiết ra các chất hóa học có vai trò thúc đẩy sự tin tưởng và gắn kết tình cảm.
5. Các vùng não khác liên quan đến tình yêu
Các khu vực khác của não cũng liên quan đến trải nghiệm tình yêu của chúng ta - điều này có ý nghĩa rất lớn đối với bộ não, đó là một cảm giác rất lớn. Ví dụ, hạch hạnh nhân (amygdaloid) giúp xử lý những cảm xúc mà chúng ta trải qua. Điều này quan trọng vì nó tạo ra những liên tưởng mạnh mẽ mà chúng ta phát triển trong giai đoạn đầu của mối quan hệ lãng mạn.
Tình yêu không thực sự xuất phát từ trái tim mà nó được "viết" bằng chất hóa học và chức năng của một thứ phức tạp hơn nhiều, đó là bộ não của bạn.
6. Não là nơi xuất phát của tình yêu
Nghe có vẻ không lãng mạn lắm nhưng chính chất dẫn truyền thần kinh, hormone và vùng dưới đồi (cùng với các vùng khác trong não) mới là trung tâm của mọi câu chuyện tình yêu.
Dopamine - loại hormone "cảm thấy dễ chịu" gây ra cảm giác hưng phấn và vui vẻ. Các hóa chất khác cũng đóng một vai trò, bao gồm oxytocin, serotonin, estrogen và testosterone.
Điều quan trọng là phải nhận ra rằng mặc dù tình yêu có thể có nhiều dạng khác nhau, nhưng nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những dạng tình yêu này có thể có chung các cơ chế sinh học thần kinh cơ bản. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy tình mẫu tử và tình yêu nồng nàn đều làm tăng hoạt động ở vùng não bụng.
Khi chúng ta phải lòng một ai đó, các vùng não chính sẽ sáng lên như đường chân trời của một thành phố sầm uất vào ban đêm. Vùng não bụng tràn ngập dopamine trong não. Hệ thống khen thưởng của não bắt đầu hoạt động hết công suất, xử lý những cảm giác bổ ích này và liên kết niềm đam mê dâng trào với những cảm xúc phức tạp khác như sự gắn bó và đồng cảm. Đó là lý do tại sao bạn có thể cảm thấy "nghiện" người đặc biệt mà bạn không thể ngừng nghĩ đến.
Hoàng Nam
