Đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc (người cầm mic) tại trường quay phim "Hà Nội 12 ngày đêm". (Ảnh tư liệu)
NSND Bùi Đình Hạc sinh năm 1934 tại Phú Thọ, nhập ngũ năm 1949, từng học khoa Đạo diễn phim truyện tại VGIK (Đại học Điện ảnh quốc gia Liên Xô cũ), và tốt nghiệp vào năm 1964. NSND Bùi Đình Hạc bắt đầu công tác trong ngành điện ảnh từ năm 1953 tại ATK (An toàn khu) Việt Bắc trong kháng chiến chống Pháp, và ông chính là một trong những nghệ sĩ đặt những viên gạch đầu tiên cho nền điện ảnh Cách mạng Việt Nam.
Trong bộ từ điển Điện ảnh Thế giới do Liên Xô cũ xuất bản năm 1986 đã có một mục từ giới thiệu về tiểu sử và các tác phẩm điện ảnh của đạo diễn Bùi Đình Hạc. Từ năm 1957 đến nay, ông là đạo diễn phim truyện và phim tài liệu.
Ở thể loại phim tài liệu, NSND Bùi Đình Hạc từng thực hiện nhiều bộ phim nổi tiếng như “Nước về Bắc Hưng Hải” (1959), “Phong cảnh Hà Nội” (1960), “Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi” (1964), “Sài Gòn, tháng 5 năm 1975” (1975), “Bài ca dâng Bác” (1978), “Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin” (1979), “Đường về Tổ quốc” (1980), “Hồ Chí Minh - Chân dung một con người” (1990)
Ở lĩnh vực điện ảnh, ông là "cha đẻ" của các tác phẩm: “Nguyễn Văn Trỗi” (1966), “Đường về quê mẹ” (1971), “Hoa thiên lý” (1973), "Hà Nội 12 ngày đêm" (2002)…
Trong sự nghiệp điện ảnh của mình, cả hai mảng phim tài liệu và phim truyện đều đã đem lại cho NSND Bùi Đình Hạc nhiều giải thưởng điện ảnh cao quý. Năm 1959, bộ phim tài liệu “Nước về Bắc Hưng Hải” đã đem về cho điện ảnh Việt Nam Huy chương Vàng tại Liên hoan phim quốc tế Moskva. Năm 1965, phim tài liệu “Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi” của ông tiếp tục giành Huy chương Bạc tại Liên hoan phim này.
Năm 1972, bộ phim “Đường về quê mẹ” của đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc giành giải Giải thưởng Ban Giám khảo (khu vực Á-Phi, Mỹ Latinh) tại Liên hoan phim quốc tế Karlovy Vary (Tiệp Khắc) và giải Phim hay nhất tại Liên hoan phim quốc tế Ấn Độ. Đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc cũng là chủ nhân của nhiều giải Bông sen vàng, Bông sen bạc tại nhiều kỳ Liên hoan phim Việt Nam.
NSND Bùi Đình Hạc từng giữ chức Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, Phó Cục trưởng Điện ảnh Việt Nam, Phó Tổng Thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam khóa 1. Ngoài ra, ông là giám khảo nhiều liên hoan phim trong nước và quốc tế.
Năm 1984, đạo diễn Bùi Đình Hạc được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân trong đợt trao danh hiệu đầu tiên. Năm 2007, ông vinh dự được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật với 5 bộ phim tài liệu “Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi”, “Hồ Chí Minh - Chân dung một con người”, “Nước về Bắc Hưng Hải”, “Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin”, “Đường về Tổ quốc” và 2 phim truyện nhựa bao gồm “Nguyễn Văn Trỗi” và “Đường về quê mẹ”. Đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc còn được trao Huân chương Kháng chiến hạng Nhất và Huân chương Lao động hạng Nhất.
