Tại Kuching, mèo xuất hiện ở khắp mọi nơi và là một phần của văn hóa địa phương. Ảnh:
Tuy được gọi là "thành phố của mèo" với hình ảnh các chú mèo ảnh hưởng rộng rãi tới đời sống của người dân nơi đây, không ai thực sự biết được cái tên Kuching bắt nguồn từ đâu.
Giả thuyết được nhiều người đồng ý nhất là cái tên Kuching gắn bó chặt chẽ với nhà thám hiểm người Anh James Brooke. Lần đầu tiên đến Kuching trên con tàu Royalist của mình, James Brooke đã hỏi người hướng dẫn địa phương tên của thị trấn này. Người hướng dẫn nghĩ rằng ông Brooke đang chỉ về phía một con mèo, do đó đã trả lời "kucing", tiếng Mã Lai có nghĩa là con mèo. Đấy là một giả thuyết về nguồn gốc của tên thành phố.
Một giả thuyết khác được cho là bắt nguồn từ một nhánh của sông Sarawak hoặc một loại trái cây địa phương gọi là mata kuching, có nghĩa là mắt mèo.
Nói đến tầm ảnh hưởng của loài mèo tại thành phố này, có một câu chuyện kể rằng vào những năm 1950, nhiều người dân ở Sarawak, Borneo đã thiệt mạng vì bệnh sốt rét. Để giải quyết tình trạng này, các nhà chức trách đã rải rất nhiều thuốc diệt côn trùng DDT. Loại thuốc này tuy có thể giúp cộng đồng chống lại muỗi mang mầm bệnh sốt rét nhưng nó cũng đồng thời giết chết một số lượng lớn mèo trên đảo. Hậu quả của việc này là quần thể chuột phát triển mạnh mẽ và chúng mang đến bệnh dịch hạch.
Tượng mèo ở giữa Bắc và Nam Kuching. Ảnh: Kittt Iyer’
Vì vậy để giải quyết vấn đề bệnh dịch hạch, Lực lượng Không quân Hoàng gia Vương quốc Anh đã thả 14.000 con mèo xuống vùng nông thôn Borneo của Malaysia trong một nhiệm vụ được gọi là "Chiến dịch Cat Drop". Tuy câu chuyện này cũng có khả năng là một câu chuyện hư cấu chưa được kiểm chứng, nó nổi tiếng tới mức được cho là một trong các nguyên nhân khiến Thượng viện Hoa Kỳ cấm thuốc DDT vào năm 1972.
Tuy nhiên dù nguồn gốc là gì, thành phố Kuching chính thức được biết đến là thành phố mèo từ năm 1988, nhiều cảnh quan đô thị của nó cũng gợi nhớ tới hình ảnh loài mèo.
Ngoài các di tích lịch sử như Astana, Pháo đài Margherita, Pháo đài Quảng trường, Tòa án, Đài tưởng niệm Charles Brooke và khu phức hợp lập pháp mới, các bức tượng mèo trải dài khắp cả thành phố. Đối với một số khách tham quan, nơi này dường như đang trải qua một "cơn sốt" mèo.
Mèo có ở khắp mọi nơi ở Kuching, từ những chú mèo tại các quán cà phê cho tới những bức tượng khổng lồ, các tác phẩm nghệ thuật đường phố và một bảo tàng dành riêng cho mèo. Hình ảnh mèo còn xuất hiện trên các bức vẽ graffiti trên tường, các cửa hàng bày bán quà lưu niệm về mèo, áo phông có hình mèo và các sản phẩm khác.
Kể cả trên mái nhà, trên đèn tín hiệu giao thông, vỉa hè hay cả công viên, hình ảnh những chú mèo gắn liền với đời sống người dân địa phương.
Trong số đó, bức tượng mèo cao 2,5m đang vẫy tay chào ở ranh giới thành phố Kuching Bắc và Kuching Nam được ca ngợi là bức tượng Great Cat of Kuching. Chú mèo trắng này còn được đặt tên là Nick và vào các dịp khác nhau sẽ được mặc đồ theo một phong cách khác nhau. Ví dụ như nó sẽ được mặc đồ màu đỏ cho Tết Nguyên đán, màu xanh lá cây trong lễ Eid ul Fitr, quần áo ông già Noel trong lễ Giáng sinh và áo vest truyền thống của người Iban trong lễ hội thu hoạch địa phương.
Tượng mèo ở Kuching được mặc đồ Gawai để đón lễ hội thu hoạch Iban. Ảnh: kiwitravelwriter
Điều đặc biệt nhất là Kuching còn có hẳn một bảo tàng dành cho loài mèo. Bảo tàng Mèo nơi đây có lẽ là bảo tàng duy nhất trên thế giới trưng bày mọi thứ về mèo. Nằm ở tầng trệt của Tòa thị chính Kuching North trên một ngọn đồi cao 60m, hình dáng của bảo tàng cũng gợi nhớ tới một con mèo đứng trên bức tường cao.
Khi đi qua lối vào chính thức được thiết kế như chiếc miệng đang ngáp của chú mèo, du khách sẽ bước qua cánh cổng kỳ lạ ngang qua một cửa hàng lưu niệm và một bức ảnh mèo khổng lồ.
Bốn phòng trưng bày của bảo tàng là nơi trưng bày về loài mèo với mọi thông tin cần thiết từ tuổi thọ của chúng cho đến sự tôn kính trong các nền văn minh cổ đại, những người chủ mèo nổi tiếng, bộ sưu tập tượng mèo tư nhân và 4.000 đồ tạo tác đầy ấn tượng về loài mèo.
Bảo tàng cũng trưng bày mèo như một chủ đề trong nghệ thuật, điêu khắc, văn học, âm nhạc và phim ảnh. Áp phích, tem, thiệp chúc mừng, truyện dân gian và các trò chơi về mèo đều có thể tìm thấy tại đây.
Thậm chí tại Kuching, một trường đại học còn được đặt tên là I-CATS — viết tắt cho Trường Cao đẳng Công nghệ Tiên tiến Quốc tế Sarawak. Trong khi đó, đài phát thanh địa phương được gọi là Cats FM.
Ngân Hà
