Là một trong những cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại, Pele - huyền thoại bóng đá người Brazil đã ghi được hơn 1.000 bàn thắng trong sự nghiệp cầu thủ của mình.
Pele, tên khai sinh là Edson Arantes do Nascimento, là ngôi sao duy nhất trong lịch sử giành Cúp vàng ở cả 3 kỳ World Cup.
Năm 2000, Liên đoàn Bóng đá Thế giới (FIFA) vinh danh Pele là "Cầu thủ của Thế kỷ" cùng với Diego Maradona.
Dù sinh ra trong nghèo khó, nhưng cuộc đời của Vua bóng đá Pele như được ban phép màu với tài năng bóng đá thiên bẩm khó ai sánh kịp.
Pele trút hơi thở cuối cùng của mình vào ngày 29/12, hãy cùng nhìn lại cuộc đời đẹp như một giấc mơ của huyền thoại bóng đá này qua những bức ảnh xuyên suốt sự nghiệp và cuộc sống của ông:
Những năm đầu đời của Pele
Pele sinh ra ở Tres Coracoes, Brazil vào ngày 23/10/1940 – và sau đó chuyển đến Bauru, bang Sao Paulo. Cha ông là Joao Ramos do Nascimento (cũng là một cầu thủ bóng đá, với biệt danh Dondinho) và mẹ ông là Celeste Arantes.
Cha của Pele rất chật vật kiếm sống bằng nghề cầu thủ bóng đá nên Pelé lớn lên trong cảnh nghèo khó. Không đủ tiền mua một quả bóng thực sự, thuở nhỏ cậu bé đã tự làm cho mình một quả bóng bằng một chiếc tất cuộn lại nhét đầy vải vụn. Tài năng bóng đá thiên bẩm của Pele đã bộc lộ từ rất sớm.
Pele bộc lộ tài năng bóng đá từ nhỏ với những kỹ thuật điêu luyện khó ai sánh kịp. Pele cùng các đồng đội đã đưa bóng đá lên một đỉnh cao mới với các pha trình diễn đẹp mắt mà thế giới gọi tên là "bóng đá đẹp". Brazil đã viết nên một trang sử mới cho bóng đá thế giới nhờ "bóng đá đẹp".
Pele mới 16 tuổi khi ra mắt đội tuyển quốc gia Brazil.
Biệt danh của Pele
Vốn được toàn thế giới biết đến với tên gọi Pele, nhưng tên khai sinh thực sự của ông là Edson Arantes do Nascimento. Cha mẹ ông đã đặt tên con trai mình theo tên nhà phát minh Thomas Edison (trừ chữ "i").
Pele những ngày đầu bước chân vào thế giới bóng đá chuyên nghiệp.
Ban đầu, bạn bè gọi cậu bé với nickname là Dico. Khi lớn lên, ngôi sao bóng đá mang nhiều biệt danh khác nhau. Ban đầu, chàng thanh niên trẻ không thích tên gọi Pele mà các bạn trêu chọc đặt cho, nhưng dần dần bắt đầu trở nên yêu thích biệt danh này và tên gọi này từ đó đã theo chân ông suốt cuộc đời.
"Tôi thực sự tự hào được đặt theo tên của Thomas Edison và thực sự muốn được mọi người là Edson. Nhưng bây giờ, tôi yêu tên gọi Pele, dù ngày xa xưa tôi từng không thích bị gọi như vậy".
Hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên của Pele
Mới 15 tuổi, Pele được cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp Waldemar de Brito đề nghị thử sức cho đội câu lạc bộ chuyên nghiệp Santos - sau khi huấn luyện ngôi sao bóng đá mới chớm nở trong đội trẻ của ông.
Pele khi mới bước chân vào làng bóng đá chuyên nghiệp.
Năm 1956, Pele ký hợp đồng đầu tiên với Santos với mức lương 10 đô la/tháng. Pele đã luyện tập cùng với các cầu thủ chuyên nghiệp và ghi bàn thắng đầu tiên trước 16 tuổi!
Chiến thắng World Cup đầu tiên của Pele
Nhờ màn trình diễn nổi bật ở CLB Santos, Pele đã được lựa vào đội hình quốc gia Brazil. Tại FIFA World Cup 1958, cầu thủ trẻ 17 tuổi Pele đã phô diễn thể lực, tốc độ vượt trội và tiềm năng ngôi sao với cả thế giới.
Pele 17 tuổi cùng chức vô địch World Cup đầu tiên.
Pele xúc động ôm người đồng đội Gilmar trong nước mắt hạnh phúc khi Brazil lên ngôi vô địch World Cup 1958.
Tại World Cup 1958, ngoài ghi 2 bàn thắng trong trận chung kết gặp Thụy Điển, Pele còn lập hat-trick trong trận bán kết thắng Pháp.
Pele được coi là "báu vật quốc gia"
Pele là báu vật quốc gia của Brazil theo cả nghĩa bóng và nghĩa đen. Năm 1961, Tổng thống Brazil Janio Quadros chính thức tuyên bố Pele là "báu vật quốc gia" sau thành công tại World Cup 1958 đưa Brazil lên ngôi vô địch. Tuyên bố này nhằm giữ chân Pele ở lại trong nước, bởi có nhu cầu chuyển nhượng cao các ngôi sao tài năng ra nước ngoài.
Pele được coi là "báu vật quốc gia".
Pele từng tự sự với tạp chí Esquire vào năm 2016 rằng: "Tôi đã nhận được một số đề nghị chơi bóng ở châu Âu cho Real Madrid, AC Milan, Bayern Munich. Ở thời điểm đó chưa có nhiều cầu thủ Brazil chơi cho các đội bóng nước ngoài. Tôi rất hạnh phúc ở đội bóng của mình: Santos. Tôi không hề có mong muốn chơi cho các CLB nước ngoài".
Chiến thắng World Cup lần hai của Pele
Năm 1962 đánh dấu chức vô địch World Cup thứ hai của Pele cùng đội tuyển quốc gia Brazil.
Brazil hạnh phúc ôm đồng đội khi Brazil lên ngôi vương tại World Cup 1962.
Tại World Cup 1962, Pele gặp chấn thương trong trận đấu thứ hai với Tiệp Khắc. Mặc dù Pele ngồi trên khán đài trong các trận đấu còn lại do bị rách cơ đùi, Brazil vẫn lên ngôi vô địch.
Pele với cú đá vô-lê ghi bàn huyền thoại
Cùng với Pele, lối đá bóng trình diễn đẹp mắt của Brazil đã lên ngôi, hay thế giới còn gọi tên là "bóng đá đẹp".
Với các ghi bàn đa dạng và đẹp mắt ở mọi tư thế, khiến cho người xem cảm thấy mãn nhãn như màn trình diễn võ thuật đỉnh cao. Pele có thể ghi bàn đa dạng ở mọi tư thế bắt mắt người xem và ít ai ngờ tới nhất.
Cú vô-lê ghi bàn đẹp mắt đi vào huyền thoại của Pele.
Pele đã thực hiện động tác đá vô-lê ghi bàn đẹp mắt trong trận đấu năm 1968 giữa Brazil và Bỉ. Bàn thắng này ngay lập tức sau đó đã trở nên nổi tiếng. Trong cuốn tự sự của mình, Pele tâm sự không dễ ghi bàn ở tư thế này. Trong số 1.283 bàn thắng của ông, chỉ có 2-3 bàn thắng được ghi ở tư thế này.
Bàn thắng thứ 1.000 của Pele trong sự nghiệp cầu thủ
Cột mốc này xảy ra vào ngày 19/11/1969. Pele đã ghi bàn thắng thứ 1.000 trong đời cầu thủ chuyên nghiệp của mình tại sân vận động Maracana ở Rio de Janeiro.
Pele ăn mừng bàn thắng thứ 1.000 trong sự nghiệp cầu thủ của mình.
Những giọt nước mắt hạnh phúc của Pele sau mỗi kỳ tích bóng đá.
Dù chơi ở sân khách, quả phạt đền của Pele ghi cho Santos trước đội Vasco da Gama đã được khán giả cổ vũ cuồng nhiệt.
Pele ghi bàn thắng thứ 100 cho Brazil tại World Cup, vô địch World Cup lần thứ 3
Lịch sử đã lập nên cho Brazil trong trận chung kết World Cup 1970 với Ý, trận đấu đánh dấu chức vô địch thế giới lần thứ ba của Brazil. Trong khi trận đấu đang ở thế hòa bế tắc 0-0, Pele đánh đầu đưa bóng vào lưới, ghi bàn thắng thứ 100 cho đội tuyển Brazil tại World Cup.
Pele cùng Brazil lên ngôi vô địch World Cup lần thứ 3.
Pele ăn mừng sau khi ghi bàn thắng đầu tiên cho Brazil trong trận chung kết World Cup 1970 với Ý. Brazil thắng Ý với tỷ số 4-1 và lên ngôi vô địch.
Pele ăn mừng cùng Jairzinho sau khi giành chiến thắng trong trận chung kết World Cup năm 1970. Đội tuyển Brazil đã thắng cả 6 trận tại giải đấu, trở thành một trong những đội mạnh nhất mọi thời đại.
Tràn ngập niềm vui, Pele chạy về phía đồng đội Jairzinho để thực hiện cú nhào lộn ăn mừng chiến thắng. Hình ảnh này là một trong những khoảnh khắc vĩ đại nhất trong lịch sử World Cup.
Trận đấu cuối cùng của Pele
Trận đấu cuối cùng của Pele diễn ra vào tháng 10/1977. Trong trận giao hữu giữa New York Cosmos và Santos FC, Pele đã đổi bên chơi cho cả hai đội trong trận đấu cuối cùng từ giã sự nghiệp sân cỏ của mình.
Trận đấu mang tính biểu tượng cuối cùng của Pele. Trong trận đấu này, Pele đã thay phiên chơi cho cả hai đội để như nhắc nhở chúng ta về tình bạn, tình hữu nghị và đoàn kết mà bóng đá mang đến cho nhân loại.
Sân vận động chật cứng 77.000 khán giả nhằm chia tay Vua bóng đá Pele trong trận đấu cuối cùng. Trong số khán giả trên sân còn có cả huyền thoại đấm bốc Muhammad Ali. Trận đấu này diễn ra trên sân vận động Giants ở New Jersey, Mỹ.
Hiệp 1 Pele chơi cho Santos, Hiệp 2 ông chơi cho Cosmos. Kết quả chung cuộc Cosmos thắng với tỷ số 2-1.
Pele được phong tước hiệu Hiệp sỹ Danh dự
Nữ hoàng Anh Elizabeth II đã phong tước Hiệp sỹ Danh dự cho Pele vào năm 1997 do những hoạt động nhân đạo mà Pele tham gia.
Pele được Nữ hoàng Anh phong tước Hiệp sỹ Danh dự.
"Niềm vinh dự này sẽ mãi trong ký ức của tôi", Pele đăng tâm sự trên Twitter 20 năm sau đó. "Tôi cảm ơn người dân Anh vì tình cảm nồng hậu dành cho tôi".
Pele được vinh danh là "Vận động viên của Thế Kỷ"
Năm 1999, Ủy ban Olympic (IOC) trao tặng danh hiệu "Vận động viên của Thế kỷ" cho Pele cùng 10 người khác.
Pele là hiện thân cho tinh thần bất diệt của ngọn lửa Olympic. Đó là "fair play", thi đấu hết mình và tình hữu nghị giữa các quốc gia, dân tộc.
Dù chưa bao giờ thi đấu tại Olympic do quy định trước đây cấm các vận động viên chuyên nghiệp tham dự, nhưng tài năng thể thao cùng tinh thần "fair play" của Pele đã chạm tới trái tim của các thành viên Ủy ban Olympic.
Ông Thomas Bach, Chủ tịch IOC xúc động nói: "Trong mọi việc mà Pele đã làm, cả ở trên sân và bên ngoài sân cỏ, Pele chính là hiện thân cho nhưng giá trị cao quý của tinh thần Olympic, của tình hữu nghị đáng trân quý".
Tình bạn của Pele với Nelson Mandela
Pele đã thi đấu một trận bóng đá từ thiện nhằm tôn vinh Nelson Mandela, người bạn thân thiết và là người truyền cảm hứng cho ông vào năm 2007. Với chủ đề "90 phút dành cho Mandela", trận bóng được tổ chức để kỷ niệm 89 năm ngày sinh nhật của Tổng thống Nam Phi.
Nelson Mandela là người hùng và người bạn thân thiết của Pele.
Vua bóng đá đã tặng Nelson Mandela một chiếc áo cầu thủ ký tên Pele mà cựu chính trị gia coi là "món quà vô giá".
"Mandela là vị anh hùng của tôi, người bạn của tôi, người đồng hành với tôi trong cuộc chiến đấu vì nhân dân và vì hòa bình thế giới", Pele viết trên Twitter sau khi vị anh hùng Nelson Mandela qua đời vào năm 2013.
Pele lập kỷ lục Guinness thế giới
Vào năm 2013, Pele đã giành hai kỷ lục Guinness thế giới: Ghi nhiều bàn thắng nhất trong sự nghiệp và Vô địch World Cup nhiều nhất.
Vua bóng đá Pele giành kỷ lục Guinness.
Pele đã ghi 1.283 bàn thắng trong hơn 20 năm sự nghiệp bóng đá từ ngày 7/9/1956 đến ngày 1/10/1977. Pele cũng là cầu thủ duy nhất trong lịch sử bóng đá từng 3 lần vô địch World Cup.
Huân chương Olympic của Pele
Năm 2016, Chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) đã đến quê hương của Pele ở Santos để trao Huân chương Olympic cho vua bóng đá. Đây là danh hiệu cao nhất dành cho một vận động viên.
Tình yêu, gia đình và những phút giây hạnh phúc của Pele
Dù cuộc sống nghèo khó, nhưng tình thương yêu của gia đình cũng nghị lực của bản thân đã giúp Pele vượt qua mọi khó khăn trên con đường đến với đỉnh vinh quang.
Những bức ảnh vô giá sau ghi lại những khoảnh khắc của ông bên gia đình, người thân và người hâm mộ.
Pele ở bên cha mẹ, ông Dondinho và bà Celeste vào năm 1965. Chính người cha của Pele, người cũng là cầu thủ bóng đá đã dạy con trai mình chơi bóng.
Pele và vợ Rosemeri cho con gái Kelly đi dạo bằng xe đẩy vào năm 1967. Đây là con gái đầu lòng của hai vợ chồng. Pele và người vợ đầu tiên có chung với nhau 3 người con trước khi ly hôn vào năm 1978.
Pele ở London vào năm 1963 trong trận Brazil gặp Anh.
Pele chơi ghi ta để thư giãn tại khách sạn tại World Cup 1970 ở Mexico.
Pele ký tặng cho trẻ em vào năm 1966. Ông tham dự World Cup 1966 với Brazil nhưng đội tuyển của đất nước ông đã không vượt qua vòng bảng năm đó. (Nguồn ảnh: Getty)
Pele vẫy tay chào đám đông trước khi gia nhập CLB bóng đá New York Cosmos vào năm 1975. Ông đã ký hợp đồng trị giá 1,4 triệu đô la/năm với Cosmos và gây được tiếng vang lớn ở giải đấu mới nổi.
Pele chụp ảnh cùng trẻ em ở Natori, Nhật Bản vào năm 2011 để quảng bá cho World Cup 2014 ở Brazil. Natori là khu vực đã bị ảnh hưởng bởi động đất và sóng thần trước đó.
Những giây phút đáng nhớ khác trong đời của Pele
Pele và huyền thoại bóng đá người Argentina Diego Maradona chụp ảnh chung vào năm 2016. Cả hai đã cùng nhau giành giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ của FIFA vào năm 2000. Sau khi Maradona qua đời vào năm 2020, Pele đã viết trên Instagram về tình bạn giữa hai người: "Một ngày nọ, tôi hy vọng, chúng ta sẽ chơi bóng cùng nhau trên thiên đường".
Nữ hoàng Anh Elizabeth II cùng Phu quân Philip trao cúp cho Pele sau khi xem một trận đấu ở Rio de Janeiro năm 1968.
Pele bên hậu duệ Ronaldo và Roberto Carlos. Hai ngôi sao người Brazil lần lượt giành quán quân vấ á quân Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới năm 1997 của FIFA.
Pele và David Beckham vào năm 2008.
Pele tham dự một bữa tiệc với các tài tử Michael Caine và Sylvester Stallone. Cả ba cùng đóng trong bộ phim "Escape to Victory" năm 1981.
Trong những năm cuối đời, Pele nỗ lực đấu tranh cho người nghèo ở Brazil. Pele từng là Đại sứ thiện chí của UNICEF trong nhiều năm, thúc đẩy hòa bình và hỗ trợ trẻ em dễ bị tổn thương.
Giây phút cuối đời của Pele
Pele dũng cảm chiến đấu với căn bệnh ung thư ruột kết trên giường bệnh.
Trong vài năm qua, huyền thoại bóng đá đã phải chiến đấu với căn bệnh ung thư ruột kết. Tuy nhiên, Pele rất lạc quan và luôn truyền năng lượng tích cực nhờ nghị lực vượt qua bệnh tật của mình. Trong một bài đăng tải trên mạng xã hội vào tháng 12/2021, Pele đã từng viết: "Mỗi chiến thắng nhỏ đều là một lý do để ăn mừng".
Một năm sau, Pele qua đời ở tuổi 82 vào ngày 29/12/2022.
"Vua Pele, người vừa lên thiên đàng trong ngày hôm nay, đã truyền lửa cảm hứng và tình yêu trong hành trình của đời mình.", trên Instagram của Pele xuất hiện đoạn đăng tải sau khi ông qua đời.
Trong hành trình cuộc đời của mình, Edson (tên khai sinh của Vua bóng đá Pele) đã lôi cuốn mọi người nhờ tài năng thể thao xuất chúng, nỗ lực vì hòa bình. Ông đã thực hiện những sứ mệnh trên khắp thế giới nhằm lan tỏa tình yêu thương, điều mà ông cho rằng là phương thuốc chữa lành mọi thứ. Thông điệp của Pele sẽ trở thành di sản cho các thế hệ mai sau.
Nguyễn Vân
