Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh, 2 xã Sơn Bình và Sơn Hiệp (huyện Khánh Sơn) đang nỗ lực để đạt xã NTM trong năm 2024. Tuy nhiên, hiện nay, cả 2 xã đều chưa có hộ dân nào được sử dụng nước sạch theo quy định, trong khi đây là 1 trong 12 nội dung thuộc tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm (ATTP) trong xây dựng NTM.
Chưa được sử dụng nước sạch
Xã Sơn Bình có 4 thôn, với gần 1.100 hộ, trong đó khoảng 75% là đồng bào dân tộc thiểu số Raglai. Đây là xã có điều kiện kinh tế - xã hội nổi bật của huyện, thủ phủ của những loại cây trái đặc sản, như: Sầu riêng, măng cụt… Vì vậy, trong lộ trình thực hiện Chương trình xây dựng NTM, xã Sơn Bình được huyện Khánh Sơn tập trung đầu tư để trở thành xã đầu tiên đạt NTM trong năm 2024. Đến nay, Sơn Bình đã đạt 15/19 tiêu chí NTM. Địa phương đang nỗ lực để hoàn thành 4 tiêu chí còn lại, gồm: Thu nhập; nghèo đa chiều; y tế; môi trường và ATTP. Trong đó, địa phương đang gặp khó khăn khi thực hiện nội dung “tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch theo quy định” trong tiêu chí số 17 về môi trường và ATTP. Hiện nay, tuy có 3 hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung cho gần 100% hộ dân trên địa bàn xã nhưng chất lượng nước chỉ đạt hợp vệ sinh; chưa có hộ dân nào được sử dụng nước sạch. Trong khi quy định, đối với xã đặc biệt khó khăn như Sơn Bình, để đạt tiêu chí môi trường và ATTP thì một trong những nội dung cần phải đạt được là tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung phải đạt từ 10% trở lên.
Hệ thống cấp nước sinh hoạt Sơn Hiệp được đề xuất đầu tư để nâng cấp thành công trình cấp nước sạch.
Tương tự, xã Sơn Hiệp đã đạt 15/19 tiêu chí xây dựng NTM. Địa phương đã xác định lộ trình để đạt 4 tiêu chí còn lại trong năm 2024, gồm: Nghèo đa chiều, thu nhập, y tế, môi trường và ATTP. Cụ thể, địa phương xác định đến tháng 9 hoàn thành tiêu chí về giảm nghèo đa chiều; tháng 10 sẽ đạt tiêu chí về thu nhập. Đối với tiêu chí y tế, hiện nay, chỉ còn tiêu chí về tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi nên các cơ quan chức năng đang tập trung tháo gỡ để đạt trong năm nay. “Riêng tiêu chí môi trường và ATTP có quy định 12 nội dung, trong năm nay địa phương sẽ cơ bản đạt được nhưng khó khăn nhất là nội dung về tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch. Theo quy định, để đạt được nội dung này, tỷ lệ hộ dân của xã sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung phải đạt từ 10% trở lên, trong khi đến thời điểm này trên địa bàn không có hộ nào sử dụng nước sạch mà chỉ có nước hợp vệ sinh”, ông Trần Tấn Chóng - Chủ tịch UBND xã Sơn Hiệp nói.
Đề xuất đầu tư nâng cấp hai công trình
Qua rà soát của UBND huyện Khánh Sơn, trên địa bàn huyện chỉ có duy nhất Nhà máy nước Tô Hạp đang cung cấp nước sạch đến người dân thị trấn Tô Hạp và một phần rất nhỏ các xã Sơn Trung và Ba Cụm Bắc. Từ năm 2017 đến nay, từ các nguồn vốn Trung ương, tỉnh, huyện có 10 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung đã được đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, sửa chữa đã mở rộng mạng lưới cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh đến người dân 7 xã trên địa bàn, với tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 99,6%. Việc thực hiện tiêu chí tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch theo quy định trong xây dựng NTM rất khó khăn vì chưa có xã nào có công trình cấp nước sạch.
Để hỗ trợ 2 xã Sơn Bình và Sơn Hiệp đạt xã NTM vào cuối năm nay, UBND huyện Khánh Sơn đã có báo cáo đề xuất UBND tỉnh bố trí nguồn vốn đầu tư các công trình nước sạch nông thôn tập trung trên địa bàn 2 xã này, trên cơ sở nâng cấp các công trình nước hợp vệ sinh hiện có. Cụ thể, đối với xã Sơn Bình, địa phương kiến nghị đầu tư 3 tỷ đồng để nâng cấp hệ thống cấp nước sinh hoạt xã Sơn Bình, từ công trình cấp nước tự chảy hợp vệ sinh (công suất 80m3/ngày đêm) lên thành công trình cấp nước sạch. Sau khi nâng cấp, công trình này sẽ cấp nước đạt quy chuẩn nước sạch phục vụ sinh hoạt cho 650 hộ dân địa phương, nâng tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch trên địa bàn xã lên khoảng 60%. Đối với xã Sơn Hiệp, địa phương kiến nghị đầu tư 5 tỷ đồng để nâng cấp hệ thống cấp nước sinh hoạt Sơn Hiệp, từ công trình cấp nước tự chảy hợp vệ sinh (công suất 100m3/ngày đêm) lên thành công trình cấp nước sạch cho người dân. Sau khi nâng cấp, công trình này sẽ cấp nước đạt quy chuẩn nước sạch phục vụ sinh hoạt cho 617 hộ dân địa phương, nâng tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch trên địa bàn xã lên khoảng 70%.
Theo ông Nguyễn Quốc Đông - Phó Chủ tịch UBND huyện Khánh Sơn, địa phương quyết tâm phấn đấu đến cuối năm 2024 đưa 2 xã Sơn Bình và Sơn Hiệp đạt NTM. Để tháo gỡ khó khăn liên quan đến tiêu chí “môi trường và ATTP”, trước mắt, địa phương kiến nghị tỉnh quan tâm, bố trí kinh phí từ nguồn vốn đầu tư công để sớm nâng cấp các công trình cấp nước hợp vệ sinh thành công trình nước sạch tại 2 xã này.
HẢI LĂNG
