Tại lễ hội năm nay, du khách trong và ngoài nước đã được thưởng thức màn diễu diễn đường phố đặc sắc với sự tham gia của 350 diễn viên quần chúng đến từ các dân tộc của 9 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.
Sự kiện này trở thành dấu ấn, nét đặc trưng, mang bản sắc và thương hiệu riêng có của thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái.
Các màn diễu diễn mang đầy sắc màu và độc đáo, thể hiện những giá trị tinh hoa, đặc sắc nhất trong văn hóa bản địa của bà con dân tộc, như lời chào đón, mời gọi những du khách đến khám phá, trải nghiệm vùng đất Yên Bái huyền thoại.
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - ông Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại lễ khai mạc lễ hội Mường Lò 2023.
Tiếp đến là chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề “Mường Lò-Miền di sản,” gồm 3 chương: “Về miền di sản”; “Vũ điệu Mường Lò”; “Đại xòe nối những vòng tay,” ca ngợi vẻ đẹp của vùng đất Nghĩa Lộ-Mường Lò, miền đất giàu truyền thống văn hóa, xứ sở của nhiều lễ hội, mà ở đó, lễ hội nào cũng chứa đựng một tâm tưởng vừa kín đáo, vừa lan tỏa, vừa ý nhị và sâu sắc, độc đáo như chính mảnh đất và chiều sâu văn hóa trong tâm hồn mỗi con người nơi đây.
Vùng đất của những sắc hoa ban nở trắng trời mỗi độ Xuân về, một loài hoa đặc trưng của núi rừng Tây Bắc, từ bao đời nay đã trở thành biểu tượng gắn liền với đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc Thái Mường Lò...
Nhiều tiết mục múa đặc sắc tại chương trình.
Ấn tượng nhất là chương 3 với chủ đề “Đại xòe nối những vòng tay.” Đây là màn trình diễn nghệ thuật Xòe Thái - một biểu tượng tinh thần mang giá trị văn hóa dân gian đặc sắc, thể hiện sức sống mãnh liệt và sức mạnh đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Tây Bắc, thu hút sự tham gia của hơn 2.000 nghệ nhân, diễn viên quần chúng, tạo hình các hình tượng: vòng xòe thuở sơ khai, hoa văn hình nóng nan (tượng trưng cho nghề đan lát truyền thống của đồng bào), hoa văn thổ cẩm, nhà sàn truyền thống, hoa ban.
Trong khuôn khổ lễ hội, nhân dân và du khách đã được tham quan, thưởng lãm không gian văn hóa rực rỡ sắc màu của Ngày hội Văn hóa các dân tộc Yên Bái; được trải nghiệm trò chơi dân gian; được bay trên dù lượn, thả hồn trong hương sắc mùa thu ngắm thung lũng Mường Lò cùng nhiều hoạt động hấp dẫn, đặc sắc trong khuôn khổ Lễ hội; được hòa mình trong vòng xòe bất tận để cảm nhận những giá trị nhân văn sâu sắc, sức sống mãnh liệt và sự lan tỏa mạnh mẽ của Nghệ thuật xòe Thái, Di sản Văn hóa Phi Vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO ghi danh.
Những điệu múa truyền thống của cô gái Thái xinh đẹp cũng được tái hiện trong lễ hội.
Đặc biệt, nhân dân và du khách được tham quan không gian quảng bá, giới thiệu các Di tích Lịch sử, Di sản Văn hóa của thành phố Hà Nội nghìn năm văn hiến - như một món quà ý nghĩa gửi tặng nhân dân và du khách gần xa trong những ngày trải nghiệm trên mảnh đất Mường Lò, tạo cầu nối văn hóa, để thêm hiểu, thêm yêu quê hương, đất nước.
Phát biểu tại Lễ Khai mạc, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - ông Nguyễn Văn Hùng đề nghị tỉnh Yên Bái cần tiếp tục quan tâm, phát triển văn hóa ngang tầm với kinh tế, chính trị, xã hội, bám sát quan điểm “nguồn lực bắt đầu từ tư duy, động lực bắt đầu từ sự đổi mới, sức mạnh bắt đầu từ nhân dân” theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc làm việc với tỉnh Yên Bái và thị xã Nghĩa Lộ.
Ca khúc "Anh có vào Nghĩa Lộ với em không" trở thành bài hát truyền thống của người dân nơi đây.
Tỉnh Yên Bái cần tiếp tục quan tâm triển khai hiệu quả Chương trình hành động Quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị Di sản Văn hóa Phi Vật thể "Nghệ thuật Xòe Thái" đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; khơi dậy lòng tự hào, ý thức trách nhiệm của mọi người tham gia bảo vệ và phát huy di sản bằng những việc làm thiết thực; tiếp tục nhân rộng các mô hình, tạo điều kiện cho việc thực hành, sáng tạo và truyền dạy Di sản “Nghệ thuật Xòe Thái” trong cộng đồng nhằm nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của cộng đồng và nhân dân địa phương.
Cùng với đó, các cấp ủy, chính quyền của tỉnh cần quan tâm bố trí đủ nguồn lực cho các chương trình, dự án, đề án, nghiên cứu khoa học về bảo tồn văn hóa và nâng cao hiệu quả công tác quản lý văn hóa vùng dân tộc thiểu số gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế-xã hội vùng dân tộc thiểu số.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng mong rằng, mỗi người dân ở Mường Lò-Nghĩa Lộ nói riêng và người dân Yên Bái nói chung sẽ là một sứ giả văn hóa, mang văn hóa của dân tộc mình đi khắp muôn nơi, giới thiệu, quảng bá để bạn bè trong nước và quốc tế biết đến và yêu mến bản sắc văn hóa dân tộc mình, thúc đẩy phát triển các hoạt động dịch vụ du lịch, góp phần xây dựng quê hương Yên Bái ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc.
Múa sạp của người Tây Bắc là một trong những giá trị văn hóa được lưu giữ cho đến ngày nay.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn nhấn mạnh, Mường Lò được biết đến là một trong những nôi phát tích của người Thái cổ; nơi có cánh đồng lúa lớn thứ 2 vùng Tây Bắc.
Dòng chảy lịch sử đã sản sinh, bồi tụ, lưu truyền, hòa quyện bản sắc riêng có của người Thái, người Khơ Mú, người Tày, người Dao và các dân tộc anh em khác, cùng nhau làm nên một vùng văn hóa Mường Lò đậm đà bản sắc văn hóa các dân tộc, vừa lung linh, đa sắc màu, vừa có những nét độc đáo, khác biệt với nhiều di sản văn hóa đã và đang làm phong phú thêm kho tàng di sản của Việt Nam và nhân loại.
Nghi thức "Tẳng cẩu" của cô gái Thái trước khi đi lấy chồng là một trong những hình ảnh đẹp, đây như lời nhắn nhủ của cha mẹ dành cho cô gái khi làm dâu nhà người.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Yên Bái kỳ vọng, với tình cảm yêu mến của nhân dân, du khách gần xa đối với Mường Lò sẽ tạo động lực tinh thần, là nguồn lực quan trọng để Yên Bái tiếp tục cụ thể hóa, hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm vụ phấn đấu xây dựng Nghĩa Lộ là thị xã văn hóa, du lịch, trung tâm kinh tế, văn hóa, thương mại, dịch vụ, du lịch của vùng phía Tây tỉnh Yên Bái và trở thành đô thị văn hóa di sản trong tương lai như Quy hoạch tỉnh Yên Bái thời kỳ 2021-2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 9/2023 vừa qua.
Giá trị văn hóa của người dân Mường Lò được tái hiện trong lễ hội khiến khán giả đi hết bất ngờ này đến bất ngờ khác.
Cùng với đó, Mường Lò sẽ là một “điểm đến an toàn, thân thiện, bản sắc, hấp dẫn, ấn tượng” trong lòng du khách và bè bạn gần xa trên hành trình khám phá văn hóa, du lịch vùng Tây Bắc.
Những điệu xòe Thái đã được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại.
Làn điệu xòe này trở thành đặc trưng của người Mường Lò nói riêng, người dân tộc Thái nói chung.
Đức Mậu
