Để trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp giỏi giang, không chỉ đơn thuần là việc học các kỹ năng lập trình mà còn cần phải nắm bắt được những thách thức tiềm ẩn và chuẩn bị sẵn sàng cho chúng. Trong cuộc trò chuyện với chuyên gia Chu Tuấn Anh – người có gần 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển phần mềm và đào tạo CNTT tại Aptech, chúng tôi đã được chia sẻ những góc khuất thường gặp phải của sinh viên khi theo học ngành CNTT.
Góc khuất thứ nhất là không chú trọng các môn học nền móng. "Để nắm chắc được các công nghệ lập trình ứng dụng như C#, Java, PHP...cần phải có kiến thức nền móng tốt. Nhiều sinh viên CNTT sốt ruột, muốn đốt cháy giai đoạn, chỉ học những môn lập trình ứng dụng mà bỏ qua hoặc học lướt các kiến thức cơ bản", ông Chu Tuấn Anh nhận định.
Hậu quả là các bạn không thể sử dụng thành thục các công nghệ lập trình vào dự án thực tế, thậm chí mỗi khi có công nghệ mới ra đời, họ cũng không tự học được mà phải đi học thêm.
"Học lập trình giống như xây nhà, móng có vững thì xây tầng mới chắc. Trước khi học các ngôn ngữ lập trình ứng dụng, cần phải vững chắc các môn cơ bản như Lập trình C, cấu trúc dữ liệu và giải thuật, cơ sở dữ liệu. Mặc dù những môn học này chưa thấy rõ được kết quả ngay nhưng những kiến thức đó sẽ đồng hành với lập trình viên trong suốt sự nghiệp. Các bạn trẻ cần kiên trì học các môn này", chuyên gia Chu Tuấn Anh khuyến cáo.
Ông Chu Tuấn Anh – Chuyên gia từ Aptech chia sẻ về những thách thức khi học CNTT
Góc khuất thứ hai là lười làm bài tập. "Lập trình là ngành mang tính thực hành cao," ông Chu Tuấn Anh nhấn mạnh. "Để có kỹ năng lập trình tốt, người học cần chăm chỉ thực hành các kiến thức vừa học, chứ không nên để dồn đến lúc thi." Nhiều sinh viên vẫn quen với thói quen học "khi học thì chơi, khi thi thì học". Điều này dẫn đến việc tiếp thu kiến thức chỉ mang tính đối phó với kỳ thi, khiến người học không thể chuyển hóa kiến thức thành kỹ năng làm việc thực tế. Tại Aptech, ông chia sẻ công thức "12" - học 1 giờ trên lớp thì dành tối thiểu 2 giờ thực hành ở nhà, giúp sinh viên nâng cao kỹ năng lập trình.
Để chuyển hóa kiến thức Lập trình thành kỹ năng, cần đầu tư 2 tiếng thực hành cho 1 tiếng học trên lớp. (Ảnh chụp giờ thực hành của sinh viên tại Aptech cơ sở 285 Đội Cấn).
Góc khuất thứ ba là học công nghệ mình thích chứ không phải công nghệ doanh nghiệp cần. Ông Chu Tuấn Anh chỉ ra rằng một trong những điểm mà doanh nghiệp ngán ngẩm nhất khi tuyển sinh viên CNTT tốt nghiệp là hỏi công nghệ gì cũng không biết. Điều này do hai nguyên nhân: sinh viên học những công nghệ lỗi thời mà doanh nghiệp không còn sử dụng, hoặc chỉ tập trung học một số công nghệ như lập trình mobile, web mà không quan tâm đến những công nghệ mà doanh nghiệp cần. Kết quả là sinh viên tốt nghiệp gặp khó khăn khi xin việc vì hành trang của họ chỉ là vài công nghệ lập trình lỗi thời.
"Phần mềm là một ngành dịch vụ - khách hàng yêu cầu dùng công nghệ gì thì doanh nghiệp dùng công nghệ đó," ông giải thích. "Do vậy, để sẵn sàng làm tại doanh nghiệp, người học cần phải trang bị đủ các công nghệ mà doanh nghiệp cần, đặc biệt phải là những công nghệ mới." Hầu hết các công nghệ lập trình hiện nay đều thuộc về hai framework lớn là Microsoft.Net và Java EE. Sinh viên Aptech được yêu cầu phải thành thạo 21 công nghệ lập trình, trong đó, hầu hết là các công nghệ thuộc hai framework này.
Cuối cùng, góc khuất thứ tư là thiếu chủ động làm dự án. Nhiều sinh viên CNTT tốt nghiệp loại giỏi nhưng vẫn bị doanh nghiệp e ngại bởi thiếu kinh nghiệm thực tế. Điều này xuất phát từ việc sinh viên không chủ động tự làm hoặc tham gia các dự án phần mềm trong quá trình học tập. Kết quả là khi bắt tay vào làm dự án thực tế, họ không biết phải bắt đầu từ đâu, không biết cách phối hợp các kiến thức, công nghệ để hoàn thành công việc được giao.
"Bạn cần làm ít nhất hai dự án trong quá trình học tập theo quy trình phát triển phần mềm mà doanh nghiệp đang ứng dụng," ông Chu Tuấn Anh khuyên. "Điều này giúp bạn hết bỡ ngỡ khi nhận việc thực tế từ doanh nghiệp. Đồng thời ghi điểm với doanh nghiệp thông qua những dự án mà bạn đã hoàn thành."
Sinh viên cần làm tối thiểu 2 dự án trong quá trình học (Ảnh chụp buổi bảo vệ Dự án tại Aptech cơ sở 19 Lê Thanh Nghị).
Những lời chia sẻ từ chuyên gia Chu Tuấn Anh đã vạch ra những góc khuất thường gặp của sinh viên CNTT, đồng thời đưa ra những lời khuyên bổ ích giúp các bạn trẻ đam mê công nghệ có cái nhìn toàn diện hơn về nghề nghiệp tương lai. Bằng cách nhận thức rõ những thách thức này và chuẩn bị sẵn sàng, các bạn trẻ sẽ có cơ hội lớn hơn trong việc trở thành những lập trình viên chuyên nghiệp, thành công trên con đường nghề nghiệp hấp dẫn nhưng đầy thử thách này.
P.V
